تاثیر سریال ها بر مراجعه افراد به جلسات تراپی/ روان درمانی در دنیای واقعی چگونه است؟
علی سلیمی: در یکی دو دهه گذشته ساخت فیلم و سریال هایی با محتوای روان شناسی که در آن جلسات روان درمانی یا همان «تراپی» به تصویر کشیده می شود در ایران و جهان گسترش یافته است و به طبعِ تاثیرات سینما بر افکار عمومی، نگاه مردم جوامع نسبت به جلسات روان درمانی تحت تاثیر آنها قرار گرفته است. پژوهش ها در این حوزه حاکی از اثربخشی چنین فیلم و سریال هایی بر توقعات و پیش فرض افراد نسبت به روان درمانی است. نکته مهم اینکه این فیلم و سریال ها بر تمایل و میزان مراجعه افراد به روانشناس و در کل خدمات سلامت روان موثر است.
چند هفته ای است که سریالی با نام «افعی تهران» در شبکه نمایش خانگی منتشر و مخاطبان نسبتا زیادی را به خود جلب کرده است. قسمت هایی از این سریال به مراجعه شخصیت اول فیلم نزد یک درمانگر (تراپیست) و جلسات روان درمانی آنها می گذرد. همین موضوع بهانه ای شد تا برای آگاهی بخشی و ذکر نکاتی در این باره بپردازیم.
یافته های علمی
پژوهشگران در پژوهشی در سال 2014 با عنوان «تصویرسازی روان درمانی در رسانه ها: بررسی اینکه چگونه تماشای صحنه های روان درمانی در فیلم و تلوزیون توانایی تاثیرگذاری بر تصمیم یک شخص برای دریافت روان درمانی را دارد» نتیجه گیری کردند که مشاهده صحنه های روان درمانی توسط آزمودنی ها بر ایجاد نگاه مثبت و منفی (دو گروه مطالعه مجزا) آنها نسبت به درمانگر و روان درمانی تاثیر گذار بوده است.
در سریال افعی تهران شباهت چندانی بین صحنه های روان درمانی سریال و روان درمانی در دنیای واقعی دیده نمی شود که احتمالا به علت مشورت نگرفتن از افراد متخصص در این حوزه و مهم تر از آن تلاش برای افزودن جلوه های سینمایی به این صحنه ها است که همواره با دنیای واقعی تفاوت هایی دارد.
رویکرد روانکاوی یا روان تحلیلی در روانشناسی وجه اشتراکات زیادی با ادبیات، فلسه و هنر دارد و این رویکرد از علم روانشناسی همواره بیشتر مورد توجه فلاسفه، نویسندگان و هنرمندان بوده است. احتمالا به همین خاطر است که بیشتر فیلم و سریال هایی که در آن یک بازیگر در نقش درمانگر ایفای نقش می کند، رویکردی تحلیلی دارد و سریال افعی تهران نیز از این قایده مستثنا نیست و به نظر می رسد درمانگر در این سریال نگاه تحلیلی و روانکاوی دارد. هر چند که نمی توان با اطمینان در این باره نظر داد زیرا درمانگر در این سریال چارچوب دقیق و مشخصی ندارد اما با توجه به نوع مداخلات درمانگر نزدیک ترین احتمال همین است.
وقتی آموزش های حوزه والدگری نتیجه معکوس می دهد
7 افسانه در مورد روان درمانی
چرا بیرون خوش برخورد و مهربان هستیم ولی در خانه بداخلاق و عصبی
دکوراسیون شلوغ اتاق درمان، زبان بدن ناهم کوک درمانگر ، فاصله فیزیکی خیلی زیاد یا خیلی کم از مراجع،عدم توجه به حالات عاطفی مراجع، مرزگذاری های خشک و فاقد همدلی، عدم برخورد حرفه ای با موضوع هدیه گرفتن از مراجع و بسیاری فاکتورهای تخصصی دیگر همگی حاکی از آن است که آنچه در این سریال از جلسات روان درمانی به تصویر کشیده می شود با آنچه که روان درمانی حرفه و اصولی است تفاوت های فاحشی دارد.
البته مجددا اشاره می شود که سریال افعی تهران اولین و تنها سریالی نیست که تصویر غلطی از روانشناس و روانشناسی القا می کند و بررسی و حل این مشکل نیاز به همکاری و تعامل متخصصان سلامت روان و اصحاب هنر و رسانه دارد که به کمک کار گروهی و استفاده از ظرفیت و توامندی تاثیرگذاری فیلم و سریال نگاه صحیحی نسبت به روان شناسی و روان درمانی در عموم افراد جامعه که دانش تخصصی لازم را ندارند. ایجاد کنند. در ادامه نیز برخی از انتظارت پیش فرض های واقع بینانه نسبت به روان درمانی به اختصار توضیح داده می شود.
روان درمانی در دنیای واقعی چگونه است
هر چند تجربیات افراد از درمان می تواند بسیار متفاوت باشد اما اینکه جلسات روان درمانی به چه شکل خواهد بود تا حد زیادی به رویکرد درمانگری که به آن مراجعه می کنید، دلیلی که به درمانگر مراجعه می کنید و اهدافی که دارید بستگی دارد. اما روان درمانی فردی به طور کلی در جهت تفکر، رفتار و روابط سالم تر است. درمانگر از راهکارها و تکنیک های متعددی برای کمک به شما استفاده می کند و هر کدام از راهکارها ممکن است برای برخی مشکلات و برخی شخصیت ها مفیدتر باشد. برخی از محبوب ترین و اثرگذارترین سبک های روان درمانی به شکل تعریفی و خلاصه در زیر آورده شده است.
درمان های مراجع محور: این رویکرد درمانی گفتگویی که بر رشد و شکوفایی فرد تمرکز دارد. در این رویکرد فرض بر این است که افراد خود توانایی و ظرفیت رشد و تصمیم گیری را دارند و خود می توانند راه حل هایی برای مشکلات خود پیدا کنند و درمانگر سعی می کند عواملی که باعث مسدود شدن این توانایی می شوند را شناسایی و به کمک مراجع آنها را برطرف کند.
درمان شناختی رفتاری: این درمان به افراد کمک می کند تا درک کنند چگونه افکار، احساسات آنها به یکدیگر ارتباط دارد. انواع رویکرد شناختی رفتاری می توانند به تقویت خودآگاهی و رشد روش های مقابله و سازش با محیط کمک کنند. در جلسات سعی می شود افکار و رفتارهایی که باعث مشکلات روانی فرد می شود شناسایی شده و سپس بر تغییر آنها به کمک برخی تکنیک های و تکالیف خانگی تمرکز می شود.
درمان روان تحلیلی: مهم ترین اصل این رویکرد این است که احساسات، افکار و رفتار ما تحت تاثیر عوامل ناخودآگاهی قرار دارد که درمانگر در جلسات سعی می کند به کمک مراجع این عوامل را شناسایی کند تا نسبت به آنها آگاهی پیدا کند.
امروزه رویکردهای روانشناسی بسیار بیش از پیش به یکدیگر نزدیک و شبیه شده اند و اثربخشی آنها در سلامت روان افراد و جامعه مشخص شده است و مراجعه به آنها با توقعات و انتظارات واقع بینانه قطعا می تواند به بهزیستی روانی فرد و جامعه کمک قابل توجهی صورت دهد.
منابع: talkspace ، scholarworks
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "تاثیر سریال ها بر مراجعه افراد به جلسات تراپی/ روان درمانی در دنیای واقعی چگونه است؟" هستید؟ با کلیک بر روی اجتماعی، به دنبال مطالب مرتبط با این موضوع هستید؟ با کلیک بر روی دسته بندی های مرتبط، محتواهای دیگری را کشف کنید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "تاثیر سریال ها بر مراجعه افراد به جلسات تراپی/ روان درمانی در دنیای واقعی چگونه است؟"، کلیک کنید.