شبکه های انتقال رمز ارز

شبکه های انتقال رمز ارز زیرساخت های فنی مبتنی بر بلاک چین هستند که امکان جابجایی مبادله و مدیریت دارایی های دیجیتال مانند ارزهای دیجیتال را فراهم می کنند. این شبکه ها با ویژگی ها و پروتکل های متنوعی برای پاسخگویی به نیازهای مختلف کاربران طراحی شده اند.

در دنیای رو به رشد ارزهای دیجیتال درک نحوه عملکرد این دارایی ها و زیرساخت های پشتوانه آن ها اهمیت زیادی دارد. یکی از مفاهیم کلیدی که کاربران هنگام انجام تراکنش ها با آن مواجه می شوند شبکه های انتقال هستند. این شبکه ها در واقع مسیرهایی دیجیتالی هستند که ارزهای دیجیتال از طریق آن ها از یک کیف پول یا صرافی به دیگری منتقل می شوند. آشنایی با انواع این شبکه ها ویژگی های آن ها و تفاوت هایشان می تواند به کاربران کمک کند تا با کمترین هزینه و بیشترین سرعت نقل و انتقالات خود را انجام دهند و از بروز اشتباهات پرهزینه جلوگیری کنند.

هر شبکه انتقال بر بستر یک فناوری بلاک چین خاص فعالیت می کند و از استانداردها و پروتکل های منحصر به فردی پیروی می کند. این تفاوت ها باعث می شود که هر شبکه مزایا و معایب خاص خود را داشته باشد. در این مقاله به بررسی دقیق این شبکه ها انواع بلاک چین ها که زیربنای آن ها هستند مهم ترین شبکه های انتقال رایج تفاوت های کلیدی میان آن ها و فاکتورهایی که باید هنگام انتخاب شبکه مناسب در نظر گرفت خواهیم پرداخت.

آشنایی کلی با انواع بلاک چین ها

فناوری بلاک چین ستون فقرات دنیای ارزهای دیجیتال و بسیاری از شبکه های انتقال است. در ساده ترین تعریف بلاک چین یک دفتر کل توزیع شده و غیرقابل تغییر است که اطلاعات را در بلوک هایی ذخیره و به صورت زنجیره ای به هم متصل می کند. این ساختار شفافیت و امنیت بالایی را فراهم می آورد.

پس از معرفی بیت کوین به عنوان اولین کاربرد موفق بلاک چین این تکنولوژی به سرعت مورد توجه قرار گرفت و توسعه دهندگان شروع به ایجاد بلاک چین های جدید با اهداف و کاربردهای متفاوت کردند. این تنوع منجر به ظهور انواع مختلفی از بلاک چین ها شد که هر کدام ویژگی های منحصر به فردی دارند و برای سناریوهای خاصی بهینه شده اند.

درک انواع بلاک چین به ما کمک می کند تا زیرساخت شبکه های انتقال رمز ارز را بهتر بشناسیم و تفاوت های عملکردی آن ها را درک کنیم. به طور کلی بلاک چین ها را می توان بر اساس میزان دسترسی و مجوزهای لازم برای مشارکت به چهار دسته اصلی تقسیم کرد.

بلاک چین های عمومی

این نوع از بلاک چین ها اولین و شناخته شده ترین شکل بلاک چین هستند که نمونه بارز آن بیت کوین و اتریوم است. بلاک چین های عمومی کاملاً غیرمتمرکز و بدون نیاز به مجوز (permissionless) هستند. این بدان معناست که هر کسی در هر کجای دنیا می تواند به شبکه متصل شود داده ها را مشاهده کند تراکنش انجام دهد و در فرآیند تأیید تراکنش ها (معمولاً از طریق ماینینگ یا استیکینگ) مشارکت داشته باشد.

شفافیت بالا امنیت قوی به دلیل توزیع گسترده نودها و مقاومت در برابر سانسور از ویژگی های برجسته این بلاک چین هاست. اطلاعات ثبت شده در آن ها برای همه قابل مشاهده است و تغییر یا دستکاری آن ها تقریباً غیرممکن است. این ویژگی ها بلاک چین های عمومی را برای کاربردهایی که نیاز به اعتمادزدایی و شفافیت کامل دارند ایده آل می کند.

با این حال این نوع بلاک چین ها ممکن است در مقایسه با انواع دیگر سرعت پردازش پایین تری داشته باشند و در زمان اوج شلوغی شبکه با مشکل مقیاس پذیری و افزایش هزینه های تراکنش مواجه شوند. این محدودیت ها منجر به توسعه راهکارهای لایه دوم بر بستر آن ها شده است.

بلاک چین های خصوصی

در مقابل بلاک چین های عمومی بلاک چین های خصوصی قرار دارند که نیازمند مجوز (permissioned) هستند. این بلاک چین ها معمولاً توسط یک سازمان شرکت یا نهاد خاص اداره می شوند و دسترسی به شبکه مشاهده داده ها و مشارکت در فرآیند تأیید تراکنش ها تحت کنترل همان نهاد است.

این نوع بلاک چین ها برای کاربردهای سازمانی و داخلی مناسب هستند که در آن ها نیاز به حفظ حریم خصوصی داده ها و کنترل دسترسی وجود دارد. سرعت پردازش در بلاک چین های خصوصی معمولاً بسیار بالاتر از بلاک چین های عمومی است زیرا تعداد نودها کمتر و فرآیند تأیید متمرکزتر است.

هرچند بلاک چین های خصوصی مزایایی مانند سرعت و کنترل بیشتر را ارائه می دهند اما به دلیل ماهیت متمرکزتر خود از سطح غیرمتمرکز بودن و مقاومت در برابر سانسور بلاک چین های عمومی برخوردار نیستند. این نوع بلاک چین ها بیشتر شبیه به پایگاه های داده توزیع شده با ویژگی های بلاک چین عمل می کنند.

بلاک چین های هیبریدی

بلاک چین های هیبریدی یا ترکیبی تلاشی برای بهره مندی همزمان از مزایای بلاک چین های عمومی و خصوصی هستند. این بلاک چین ها به سازمان ها اجازه می دهند تا برخی اطلاعات را به صورت خصوصی و نیازمند مجوز نگهداری کنند در حالی که بخش هایی از داده ها یا فرآیندها را به صورت عمومی و شفاف بر روی یک بلاک چین عمومی ثبت نمایند.

به عنوان مثال یک شرکت ممکن است اطلاعات حساس مشتریان خود را در یک بخش خصوصی بلاک چین هیبریدی ذخیره کند اما سوابق تراکنش ها یا تأییدیه های مهم را بر روی بخش عمومی شبکه ثبت کند تا از شفافیت و عدم تغییر آن ها اطمینان حاصل شود. این مدل امکان انعطاف پذیری بیشتری را فراهم می کند.

بلاک چین های هیبریدی می توانند تعادلی بین نیاز به حریم خصوصی و کنترل سازمانی از یک سو و نیاز به شفافیت و اعتمادزدایی از سوی دیگر ایجاد کنند. با این حال پیچیدگی طراحی و مدیریت آن ها نسبت به بلاک چین های صرفاً عمومی یا خصوصی بیشتر است.

بلاک چین های کنسرسیوم

بلاک چین های کنسرسیوم نیز مانند بلاک چین های هیبریدی نیازمند مجوز هستند اما تفاوت اصلی در این است که کنترل شبکه به جای یک نهاد واحد در اختیار گروهی از سازمان ها یا شرکت ها (کنسرسیوم) قرار دارد. اعضای این کنسرسیوم به صورت مشترک در فرآیند تأیید تراکنش ها و مدیریت شبکه مشارکت دارند.

این مدل برای صنایعی مناسب است که در آن ها چندین شرکت نیاز به اشتراک گذاری اطلاعات و انجام تراکنش ها به صورت شفاف و امن دارند اما نمی خواهند کنترل کامل شبکه در دست یک نهاد واحد باشد یا اطلاعات کاملاً عمومی شود. به عنوان مثال کنسرسیومی از بانک ها می توانند از این نوع بلاک چین برای تسویه حساب بین بانکی استفاده کنند.

بلاک چین های کنسرسیوم سطح بالاتری از غیرمتمرکز بودن نسبت به بلاک چین های خصوصی تک نهادی دارند و در عین حال نسبت به بلاک چین های عمومی سرعت و کارایی بیشتری را ارائه می دهند. امنیت و مقیاس پذیری آن ها نیز به تعداد و اعتبار اعضای کنسرسیوم بستگی دارد. این ساختار برای همکاری های بین سازمانی در یک حوزه خاص طراحی شده است.

انواع شبکه انتقال رمز ارز

پس از آشنایی با انواع بلاک چین که زیربنای بسیاری از فعالیت های دنیای کریپتو هستند نوبت به بررسی شبکه هایی می رسد که به طور خاص برای انتقال و مدیریت ارزهای دیجیتال طراحی شده اند. این شبکه ها در واقع لایه هایی پروتکلی یا بلاک چین های مستقلی هستند که امکان جابجایی امن و تأیید شده دارایی های دیجیتال را بین آدرس های مختلف فراهم می کنند.

هر ارز دیجیتال معمولاً بر روی یک یا چند شبکه انتقال قابل جابجایی است. انتخاب شبکه مناسب برای هر تراکنش یک تصمیم حیاتی است که می تواند بر هزینه ها سرعت و موفقیت آمیز بودن انتقال تأثیر مستقیم بگذارد. این شبکه ها از استانداردهای توکن مختلفی پشتیبانی می کنند که نحوه تعامل دارایی ها با کیف پول ها صرافی ها و قراردادهای هوشمند را تعیین می کند.

در ادامه به معرفی و بررسی برخی از مهم ترین و پرکاربردترین شبکه های انتقال رمز ارز که امروزه در دنیای کریپتو استفاده می شوند می پردازیم. این شبکه ها هر کدام ویژگی ها و کاربردهای خاص خود را دارند و شناخت آن ها برای هر کاربری که قصد انجام تراکنش با ارزهای دیجیتال را دارد ضروری است.

بیت کوین (BTC)

شبکه اصلی بیت کوین قدیمی ترین و شناخته شده ترین شبکه انتقال در دنیای ارزهای دیجیتال است. این شبکه به طور خاص برای انتقال ارز دیجیتال بیت کوین (BTC) طراحی شده است. شبکه بیت کوین بر اساس الگوریتم اجماع اثبات کار (Proof-of-Work) عمل می کند و به دلیل قدرت محاسباتی عظیمی که از آن پشتیبانی می کند از امنیت بسیار بالایی برخوردار است.

غیرمتمرکز بودن شبکه بیت کوین در سطح بسیار بالایی قرار دارد و این امر آن را در برابر سانسور و دستکاری مقاوم می سازد. تراکنش ها در این شبکه در بلوک ها جمع آوری شده و پس از تأیید توسط ماینرها به بلاک چین اضافه می شوند. آدرس های بیت کوین معمولاً با عدد ۱ ۳ یا bc1 شروع می شوند.

هرچند شبکه بیت کوین برای ذخیره ارزش و تراکنش های بزرگ بسیار امن و قابل اعتماد است اما سرعت پردازش تراکنش ها در آن نسبتاً پایین است (حدود ۷ تراکنش در ثانیه) و کارمزدها به خصوص در زمان شلوغی شبکه می تواند بالا باشد. این محدودیت ها منجر به توسعه راهکارهای لایه دوم مانند شبکه لایتنینگ برای بهبود مقیاس پذیری آن شده است.

شبکه انتقال لایتنینگ (Lightning)

شبکه لایتنینگ یک راهکار مقیاس پذیری لایه دوم است که بر روی بلاک چین بیت کوین ساخته شده است. هدف اصلی این شبکه حل مشکل سرعت پایین و کارمزد بالای تراکنش های خرد در شبکه اصلی بیت کوین است. لایتنینگ با ایجاد کانال های پرداخت دوطرفه بین کاربران عمل می کند.

کاربران می توانند با واریز مقداری بیت کوین به یک آدرس چند امضایی بر روی بلاک چین اصلی یک کانال پرداخت در شبکه لایتنینگ باز کنند. سپس می توانند تعداد نامحدودی تراکنش با سرعت بسیار بالا و کارمزد تقریباً صفر در داخل این کانال انجام دهند. تنها زمان باز و بسته کردن کانال نیاز به ثبت تراکنش بر روی بلاک چین اصلی بیت کوین دارد.

این رویکرد باعث می شود که شبکه لایتنینگ برای پرداخت های روزمره و خرد با بیت کوین بسیار مناسب باشد. تراکنش ها در لایتنینگ آنی هستند و هزینه ها ناچیز است. با این حال استفاده از لایتنینگ نیازمند مدیریت کانال های پرداخت است و ممکن است برای کاربران مبتدی کمی پیچیده تر باشد.

اتریوم (ETH)

شبکه اتریوم دومین بلاک چین بزرگ از نظر ارزش بازار و یکی از مهم ترین شبکه های انتقال رمز ارز است. این شبکه نه تنها برای انتقال ارز بومی خود اتر (ETH) استفاده می شود بلکه پلتفرمی پیشرو برای اجرای قراردادهای هوشمند و برنامه های غیرمتمرکز (dApps) است. اتریوم نیز در حال حاضر از الگوریتم اثبات سهام (Proof-of-Stake) استفاده می کند که نسبت به اثبات کار مصرف انرژی کمتری دارد.

استاندارد توکن ERC-20 که بر روی اتریوم توسعه یافته به پرکاربردترین استاندارد برای ایجاد توکن های قابل تعویض تبدیل شده است و بخش عظیمی از توکن های موجود در بازار بر اساس این استاندارد ساخته شده اند. این استاندارد امکان تعامل آسان توکن ها با قراردادهای هوشمند و کیف پول های مختلف را فراهم می کند.

شبکه اتریوم اکوسیستم بسیار بزرگ و فعالی از برنامه های مالی غیرمتمرکز (DeFi) بازارهای NFT و سایر dApps دارد. با این حال به دلیل محبوبیت و استفاده گسترده شبکه اتریوم اغلب با مشکل شلوغی و در نتیجه افزایش قابل توجه کارمزد تراکنش ها (Gas Fees) مواجه می شود. این موضوع باعث شده است تا راهکارهای مقیاس پذیری لایه دوم متعددی برای اتریوم نیز توسعه یابند.

شبکه انتقال بایننس (BSC)

شبکه بایننس اسمارت چین (Binance Smart Chain) که اکنون بخشی از اکوسیستم بزرگتر BNB Chain است یک شبکه بلاک چین محبوب برای انتقال رمز ارز و اجرای قراردادهای هوشمند است. این شبکه توسط صرافی بایننس راه اندازی شد و با هدف ارائه جایگزینی سریع و کم هزینه برای اتریوم طراحی شده است.

BSC با ماشین مجازی اتریوم (EVM) سازگار است به این معنی که توسعه دهندگان می توانند به راحتی برنامه های غیرمتمرکز خود را از اتریوم به BSC منتقل کنند. این شبکه از الگوریتم اجماع اثبات سهام معتبر (Proof-of-Staked-Authority) استفاده می کند که سرعت بالای تراکنش ها و کارمزدهای پایین را امکان پذیر می سازد.

استاندارد توکن BEP-20 بر روی BSC معادل استاندارد ERC-20 بر روی اتریوم است و برای ایجاد توکن های قابل تعویض استفاده می شود. بسیاری از پروژه ها و توکن ها نسخه های BEP-20 خود را نیز منتشر کرده اند. BSC به دلیل سرعت و هزینه پایین به سرعت محبوبیت زیادی کسب کرد هرچند که به دلیل ارتباط نزدیک با صرافی بایننس انتقاداتی مبنی بر تمرکزگرایی به آن وارد است.

شبکه انتقال ترون (TRC-20)

شبکه ترون (Tron) یک پلتفرم بلاک چین است که هدف آن ایجاد یک اکوسیستم غیرمتمرکز برای محتوای دیجیتال و سرگرمی است. با این حال این شبکه به دلیل سرعت بالا و کارمزدهای بسیار پایین به یکی از محبوب ترین شبکه ها برای انتقال ارزهای دیجیتال به خصوص استیبل کوین تتر (USDT) تبدیل شده است.

شبکه ترون از الگوریتم اجماع اثبات سهام نمایندگی شده (Delegated Proof-of-Stake – DPoS) استفاده می کند که امکان پردازش حجم بالای تراکنش ها را با سرعت بالا فراهم می آورد. توکن بومی این شبکه TRX است که برای پرداخت کارمزد تراکنش ها استفاده می شود.

استاندارد توکن TRC-20 بر روی شبکه ترون معادل استانداردهای ERC-20 و BEP-20 است و برای ایجاد توکن های قابل تعویض استفاده می شود. آدرس های TRC-20 معمولاً با حرف ‘T’ شروع می شوند. سادگی استفاده سرعت بالا و هزینه های ناچیز TRC-20 را به گزینه ای جذاب برای کاربران جهت انجام نقل و انتقالات روزمره تبدیل کرده است.

شبکه انتقال سولانا (SOLANA)

سولانا یک بلاک چین با کارایی بالا است که برای پشتیبانی از برنامه های مقیاس پذیر طراحی شده است. این شبکه به سرعت بالای تراکنش ها و توان عملیاتی بالا شهرت دارد و از مکانیزم های نوآورانه ای مانند اثبات تاریخ (Proof of History) در کنار اثبات سهام (Proof of Stake) استفاده می کند.

هدف سولانا ارائه پلتفرمی است که بتواند هزاران تراکنش در ثانیه را با هزینه بسیار پایین پردازش کند که این امر آن را برای کاربردهایی مانند دیفای (DeFi) بازارهای NFT و بازی های بلاک چینی مناسب می سازد. سرعت و مقیاس پذیری بالای سولانا آن را به رقیبی جدی برای اتریوم و سایر بلاک چین های لایه اول تبدیل کرده است.

توکن بومی شبکه سولانا SOL نام دارد و برای پرداخت کارمزد تراکنش ها و استیکینگ استفاده می شود. هرچند سولانا به دلیل سرعت خود شناخته شده است اما در گذشته با چالش هایی در زمینه پایداری شبکه و قطعی های موقت روبرو بوده است. با این حال تیم توسعه سولانا به طور مستمر در حال کار بر روی بهبود عملکرد و پایداری آن هستند.

شبکه انتقال کاردانو (Cardano)

کاردانو یک پلتفرم بلاک چین اثبات سهام (Proof-of-Stake) است که با رویکردی علمی و مبتنی بر تحقیقات آکادمیک توسعه یافته است. هدف کاردانو ایجاد یک اکوسیستم امن مقیاس پذیر و پایدار برای قراردادهای هوشمند و برنامه های غیرمتمرکز است. توکن بومی این شبکه ADA نام دارد.

کاردانو دارای معماری چندلایه است که لایه تسویه (Settlement Layer) برای انتقال ADA و لایه محاسبات (Computation Layer) برای اجرای قراردادهای هوشمند را از هم جدا می کند. این طراحی به افزایش مقیاس پذیری و انعطاف پذیری شبکه کمک می کند. کاردانو به دلیل تمرکز بر امنیت و توسعه دقیق مورد توجه قرار گرفته است.

هرچند کاردانو در مقایسه با اتریوم یا بایننس اسمارت چین دیرتر به مرحله اجرای کامل قراردادهای هوشمند رسید اما اکوسیستم آن در حال رشد است و پروژه های متعددی در حوزه های دیفای و NFT بر روی آن در حال توسعه هستند. کارمزد تراکنش ها در کاردانو معمولاً پایین است و سرعت تأیید تراکنش ها معقول است.

شبکه انتقال فانتوم (Fantom)

فانتوم یک پلتفرم قرارداد هوشمند با کارایی بالا غیرمتمرکز و بدون نیاز به مجوز است که با هدف حل سه گانه بلاک چین (مقیاس پذیری امنیت تمرکززدایی) طراحی شده است. این شبکه از مکانیزم اجماع مبتنی بر گراف غیرمدور هدایت شده (DAG) به نام Lachesis استفاده می کند که امکان پردازش سریع و همزمان تراکنش ها را فراهم می آورد.

فانتوم با ماشین مجازی اتریوم (EVM) سازگار است که این ویژگی مهاجرت و توسعه dApps بر روی این شبکه را برای توسعه دهندگان اتریوم آسان می کند. توکن بومی فانتوم FTM نام دارد و برای پرداخت کارمزد استیکینگ و حاکمیت استفاده می شود. سرعت بسیار بالای تراکنش ها (تقریباً آنی) و کارمزدهای ناچیز از مزایای اصلی شبکه فانتوم است.

این ویژگی ها فانتوم را به گزینه ای جذاب برای کاربردهای دیفای تبدیل کرده است و اکوسیستم دیفای آن به سرعت در حال رشد است. هرچند فانتوم یک شبکه نسبتاً جدیدتر است اما توانسته است جایگاه خود را به عنوان یک پلتفرم قرارداد هوشمند سریع و ارزان تثبیت کند.

شبکه انتقال پالیگان (Polygon)

پالیگان (که قبلاً با نام Matic Network شناخته می شد) یک راهکار مقیاس پذیری لایه دوم است که بر روی بلاک چین اتریوم ساخته شده است. هدف اصلی پالیگان بهبود مقیاس پذیری اتریوم با کاهش هزینه ها و افزایش سرعت تراکنش ها بدون به خطر انداختن امنیت آن است. پالیگان از زنجیره های جانبی مختلف و راهکارهای مقیاس پذیری دیگر استفاده می کند.

پالیگان کاملاً با ماشین مجازی اتریوم (EVM) سازگار است و از استاندارد ERC-20 پشتیبانی می کند. این سازگاری باعث می شود که توسعه دهندگان بتوانند به راحتی dApps موجود بر روی اتریوم را به پالیگان منتقل کنند و کاربران نیز بتوانند دارایی های ERC-20 خود را با هزینه و سرعت بسیار پایین تر بر روی شبکه پالیگان جابجا کنند.

توکن بومی پالیگان MATIC نام دارد و برای پرداخت کارمزد تراکنش ها و مشارکت در امنیت شبکه (از طریق اثبات سهام) استفاده می شود. پالیگان به دلیل ارتباط نزدیک با اتریوم و توانایی آن در حل مشکلات مقیاس پذیری این شبکه به یکی از محبوب ترین راهکارهای لایه دوم تبدیل شده است و اکوسیستم دیفای و NFT آن به سرعت در حال رشد است.

شبکه اومنی (OMNI)

شبکه اومنی (OMNI Layer) یکی از اولین پروتکل هایی بود که بر روی بلاک چین بیت کوین ساخته شد. این پروتکل به کاربران اجازه می دهد تا دارایی های دیجیتال جدیدی را بر روی بلاک چین بیت کوین ایجاد و معامله کنند. معروف ترین کاربرد اومنی در گذشته میزبانی استیبل کوین تتر (USDT) بود.

اومنی از امنیت بلاک چین زیرین خود یعنی بیت کوین بهره می برد. تراکنش های اومنی در واقع به عنوان تراکنش های استاندارد بیت کوین ثبت می شوند اما داده های اضافی مربوط به دارایی های اومنی در یک بخش خاص از تراکنش گنجانده می شوند. این رویکرد به اومنی اجازه می دهد تا از زیرساخت قوی بیت کوین استفاده کند.

با این حال شبکه اومنی محدودیت های بلاک چین بیت کوین را به ارث می برد از جمله سرعت پایین تراکنش ها و کارمزدهای نسبتاً بالا. به همین دلیل با ظهور شبکه های انتقال سریع تر و ارزان تر مانند ERC-20 TRC-20 و BEP-20 استفاده از اومنی برای انتقال دارایی هایی مانند تتر به شدت کاهش یافته است و بیشتر کاربران از شبکه های جدیدتر استفاده می کنند.

BEP۲

BEP-2 یک استاندارد توکن است که بر روی BNB Beacon Chain (که قبلاً بایننس چین نامیده می شد) استفاده می شود. BNB Beacon Chain عمدتاً برای تسهیل معاملات سریع ارزهای دیجیتال و مدیریت دارایی ها در اکوسیستم بایننس طراحی شده بود و برخلاف بایننس اسمارت چین (BSC) از قراردادهای هوشمند پیچیده پشتیبانی نمی کند.

توکن های BEP-2 برای انتقال دارایی ها در این شبکه استفاده می شوند و کارمزد تراکنش ها با ارز دیجیتال BNB پرداخت می شود. یکی از ویژگی های آدرس های BEP-2 نیاز به استفاده از تگی به نام MEMO است. MEMO یک شناسه منحصر به فرد است که برای شناسایی گیرنده نهایی دارایی به ویژه هنگام واریز به حساب کاربری در صرافی ها استفاده می شود.

آدرس های BEP-2 معمولاً با ‘bnb’ شروع می شوند و به همراه MEMO باید وارد شوند. این استاندارد بیشتر برای انتقال دارایی ها بین کیف پول ها یا به صرافی هایی که از BNB Beacon Chain پشتیبانی می کنند استفاده می شود. عدم پشتیبانی از قراردادهای هوشمند کاربرد BEP-2 را نسبت به استانداردهایی مانند BEP-20 یا ERC-20 محدودتر می کند.

BEP۲۰

BEP-20 استاندارد توکن اصلی است که بر روی بایننس اسمارت چین (BSC) استفاده می شود. این استاندارد بسیار شبیه به استاندارد ERC-20 اتریوم است و برای ایجاد توکن های قابل تعویض و قابل تعامل با قراردادهای هوشمند طراحی شده است. BEP-20 امکان ساخت طیف گسترده ای از توکن ها از توکن های کاربردی (Utility Tokens) گرفته تا توکن های امنیتی (Security Tokens) و استیبل کوین ها را فراهم می آورد.

توکن های BEP-20 می توانند به راحتی با برنامه های غیرمتمرکز (dApps) و پروتکل های دیفای (DeFi) که بر روی BSC ساخته شده اند تعامل داشته باشند. کارمزد تراکنش های BEP-20 با ارز دیجیتال BNB پرداخت می شود و به طور کلی بسیار پایین تر از کارمزدهای شبکه اتریوم است. سرعت تأیید تراکنش ها نیز در BSC و برای توکن های BEP-20 بسیار بالاست.

آدرس های کیف پول برای توکن های BEP-20 مانند آدرس های اتریوم با ‘0x’ شروع می شوند و نیازی به MEMO ندارند (مگر اینکه صرافی خاصی برای واریز آن را لازم بداند). محبوبیت BSC و هزینه پایین تراکنش ها باعث شده است که بسیاری از پروژه ها نسخه های BEP-20 توکن های خود را عرضه کنند و این استاندارد به یکی از پرکاربردترین استانداردها برای انتقال دارایی تبدیل شود.

ERC۲۰

ERC-20 یک استاندارد فنی برای ایجاد توکن های قابل تعویض (Fungible Tokens) بر روی بلاک چین اتریوم است. این استاندارد مجموعه ای از قوانین و عملکردهای مشترک را تعریف می کند که توکن ها باید از آن ها پیروی کنند. این قوانین شامل نحوه انتقال توکن ها نحوه تأیید موجودی حساب ها و نحوه گزارش کل عرضه توکن است.

ERC-20 به توسعه دهندگان اجازه می دهد تا توکن هایی ایجاد کنند که به راحتی با سایر توکن های ERC-20 کیف پول های سازگار با اتریوم و برنامه های غیرمتمرکز (dApps) تعامل داشته باشند. بخش عظیمی از توکن هایی که امروزه در بازار ارزهای دیجیتال وجود دارند بر اساس استاندارد ERC-20 ساخته شده اند.

کارمزد تراکنش های ERC-20 با اتر (ETH) ارز بومی اتریوم پرداخت می شود و به گس فی (Gas Fee) معروف است. این کارمزد بسته به میزان شلوغی شبکه اتریوم نوسان زیادی دارد و ممکن است در زمان های اوج فعالیت شبکه بسیار بالا باشد. با وجود هزینه بالا ERC-20 به دلیل اکوسیستم بزرگ و امنیت بالای اتریوم همچنان یک استاندارد بسیار مهم و پرکاربرد باقی مانده است.

TRC۲۰

TRC-20 استاندارد توکن مورد استفاده در شبکه ترون (Tron) برای ایجاد توکن های قابل تعویض است. این استاندارد شباهت زیادی به استانداردهای ERC-20 و BEP-20 دارد و مجموعه ای از قوانین را برای نحوه عملکرد توکن ها بر روی بلاک چین ترون تعریف می کند. توکن های TRC-20 می توانند با قراردادهای هوشمند در شبکه ترون تعامل داشته باشند.

شبکه ترون به دلیل سرعت بالای پردازش تراکنش ها و کارمزدهای بسیار پایین شناخته شده است. این ویژگی ها TRC-20 را به گزینه ای محبوب برای انتقال سریع و ارزان ارزهای دیجیتال به ویژه استیبل کوین هایی مانند USDT و USDC که نسخه های TRC-20 آن ها نیز موجود است تبدیل کرده است.

کارمزد تراکنش های TRC-20 با ارز دیجیتال TRX توکن بومی ترون پرداخت می شود. آدرس های کیف پول TRC-20 معمولاً با حرف ‘T’ شروع می شوند. بسیاری از کیف پول ها و صرافی های اصلی از توکن های TRC-20 پشتیبانی می کنند که این امر استفاده از این استاندارد را برای کاربران آسان می سازد. سادگی و هزینه کم TRC-20 را به یک استاندارد پرکاربرد برای نقل و انتقالات روزمره تبدیل کرده است.

Nep-۵

NEP-5 استاندارد توکن قابل تعویض بر روی بلاک چین نئو (NEO) است. نئو خود را به عنوان یک اقتصاد هوشمند معرفی می کند و هدف آن ایجاد یک اکوسیستم برای دارایی های دیجیتال و قراردادهای هوشمند است. استاندارد NEP-5 مشابه استاندارد ERC-20 در اتریوم عمل می کند و مجموعه ای از قوانین را برای ایجاد و مدیریت توکن ها بر روی شبکه نئو تعریف می کند.

توکن های NEP-5 می توانند با قراردادهای هوشمند و برنامه های غیرمتمرکز (dApps) که بر روی نئو توسعه یافته اند تعامل داشته باشند. یکی از ویژگی های بلاک چین نئو استفاده از دو توکن بومی است: NEO که برای حاکمیت و تولید GAS استفاده می شود و GAS که برای پرداخت کارمزد تراکنش ها و اجرای قراردادهای هوشمند استفاده می شود. کارمزد تراکنش های NEP-5 با GAS پرداخت می شود.

شبکه نئو و استاندارد NEP-5 سرعت پردازش نسبتاً بالایی دارند و کارمزد تراکنش ها پایین است. هزینه ایجاد و عرضه توکن های جدید با استاندارد NEP-5 نیز نسبت به برخی شبکه ها پایین تر است. هرچند اکوسیستم نئو به بزرگی اتریوم یا بایننس اسمارت چین نیست اما در حال رشد است و پروژه های متعددی بر روی آن فعالیت می کنند. پشتیبانی از NEP-5 در کیف پول ها و صرافی ها کمتر از استانداردهای رایج تر است.

سایر شبکه های انتقال رمز ارز

دنیای ارزهای دیجیتال بسیار گسترده و در حال تحول است و شبکه های انتقال رمز ارز به موارد ذکر شده محدود نمی شوند. بلاک چین ها و پروتکل های جدیدی به طور مداوم در حال توسعه هستند که هر کدام ممکن است شبکه های انتقال خاص خود را داشته باشند یا از استانداردهای توکن متفاوتی استفاده کنند. برخی از این شبکه ها ممکن است برای کاربردهای خاصی بهینه شده باشند در حالی که برخی دیگر تلاش می کنند تا جایگزین های مقیاس پذیرتر یا ارزان تری برای شبکه های موجود ارائه دهند.

از جمله شبکه های دیگری که در زمینه انتقال ارز دیجیتال فعالیت دارند می توان به شبکه های بومی ارزهایی مانند دوج کوین (Dogecoin) لایت کوین (Litecoin) بیت کوین کش (Bitcoin Cash) ریپل (Ripple) و استلار (Stellar) اشاره کرد که هر کدام پروتکل و ساختار خاص خود را برای انتقال دارایی بومی خود دارند. همچنین پلتفرم هایی مانند پولکادات (Polkadot) با ساختار پاراچین خود و سایر بلاک چین های لایه اول و دوم جدید نیز شبکه های انتقال مخصوص خود را دارند.

تنوع این شبکه ها به کاربران امکان می دهد تا با توجه به نوع ارز دیجیتال نیاز به سرعت میزان اهمیت کارمزد و کاربرد مورد نظر (مانند استفاده در یک dApp خاص) بهترین و مناسب ترین شبکه را برای انجام تراکنش های خود انتخاب کنند. همیشه قبل از انجام تراکنش از پشتیبانی شبکه مورد نظر توسط کیف پول یا صرافی مقصد اطمینان حاصل کنید.

تفاوت انواع شبکه انتقال رمز ارز

شبکه های انتقال رمز ارز با وجود هدف مشترکشان که جابجایی دارایی های دیجیتال است تفاوت های اساسی در چندین زمینه کلیدی دارند. این تفاوت ها ناشی از معماری بلاک چین زیربنایی الگوریتم اجماع مورد استفاده استانداردهای توکن پشتیبانی شده و اهداف طراحی هر شبکه است.

یکی از مهم ترین تفاوت ها در **هزینه تراکنش ها** است. شبکه هایی مانند اتریوم (ERC-20) در زمان شلوغی می توانند کارمزدهای بسیار بالایی داشته باشند در حالی که شبکه هایی مانند ترون (TRC-20) و بایننس اسمارت چین (BEP-20) معمولاً کارمزدهای بسیار پایینی دارند. این تفاوت در هزینه برای تراکنش های خرد بسیار تعیین کننده است.

سرعت تأیید تراکنش ها نیز بین شبکه ها متفاوت است. شبکه هایی مانند سولانا و فانتوم به سرعت بالا و تأیید تقریباً آنی شهرت دارند در حالی که شبکه اصلی بیت کوین یا اتریوم ممکن است به زمان بیشتری برای تأیید نهایی نیاز داشته باشند. این سرعت بر تجربه کاربر به خصوص در پرداخت های لحظه ای یا تریدینگ تأثیر می گذارد.

تفاوت های کلیدی بین شبکه های انتقال رمز ارز شامل هزینه سرعت الگوریتم اجماع استاندارد توکن مقیاس پذیری و کاربردهای پشتیبانی شده است. این ویژگی های متمایز بر انتخاب شبکه مناسب برای هر تراکنش تأثیر می گذارند.

الگوریتم اجماع (مانند اثبات کار اثبات سهام DPoS) بر امنیت تمرکزگرایی و مصرف انرژی شبکه تأثیر می گذارد. شبکه های اثبات کار مانند بیت کوین بسیار امن اما کم سرعت و پرمصرف هستند در حالی که شبکه های اثبات سهام مانند کاردانو یا DPoS مانند ترون سریع تر و کم مصرف ترند اما ممکن است درجات متفاوتی از تمرکزگرایی داشته باشند.

استاندارد توکن (مانند ERC-20 BEP-20 TRC-20) نحوه تعامل دارایی ها با کیف پول ها و dApps را تعیین می کند. سازگاری با استانداردها و ماشین های مجازی (مانند EVM) نقش مهمی در اکوسیستم هر شبکه ایفا می کند. همچنین میزان پشتیبانی یک شبکه در کیف پول ها و صرافی های مختلف یکی دیگر از تفاوت های مهم است که بر سهولت استفاده تأثیر می گذارد.

در نهایت کاربردها و اکوسیستم فعال هر شبکه نیز متفاوت است. برخی شبکه ها برای دیفای برخی برای NFT برخی برای بازی و برخی صرفاً برای انتقال ارزش بهینه شده اند. انتخاب شبکه باید با توجه به هدف کاربر از انجام تراکنش صورت گیرد.

شبکه	استاندارد توکن رایج	الگوریتم اجماع	کارمزد (تقریبی)	سرعت تراکنش	کاربردهای اصلی
بیت کوین (BTC)	ندارد (شبکه اصلی)	اثبات کار (PoW)	متوسط تا بالا	پایین	انتقال ارزش ذخیره ارزش
اتریوم (ETH)	ERC-20	اثبات سهام (PoS)	بالا (گس فی متغیر)	متوسط	قرارداد هوشمند dApps DeFi NFT
بایننس اسمارت چین (BSC)	BEP-20	اثبات سهام معتبر (PoSA)	بسیار پایین	بالا	dApps DeFi انتقال سریع و ارزان
ترون (Tron)	TRC-20	اثبات سهام نمایندگی شده (DPoS)	بسیار پایین	بسیار بالا	انتقال سریع و ارزان (به خصوص USDT) dApps
سولانا (Solana)	SPL Token (مشابه ERC-20)	اثبات تاریخ + اثبات سهام	بسیار پایین	بسیار بالا (تقریباً آنی)	dApps DeFi NFT بازی
کاردانو (Cardano)	Native Tokens (مشابه ERC-20)	اثبات سهام (Ouroboros PoS)	پایین	متوسط	قرارداد هوشمند dApps DeFi

فاکتور های مهم در انتخاب شبکه های انتقال رمز ارز

هنگام انجام یک تراکنش ارز دیجیتال به خصوص در صرافی ها یا کیف پول هایی که از چندین شبکه برای یک ارز خاص پشتیبانی می کنند (مانند انتقال تتر بر روی شبکه های مختلف) انتخاب شبکه مناسب بسیار حیاتی است. این انتخاب باید با در نظر گرفتن چندین فاکتور کلیدی صورت گیرد تا از انجام موفقیت آمیز تراکنش با بهترین شرایط اطمینان حاصل شود.

انتخاب شبکه اشتباه می تواند منجر به از دست رفتن دارایی ها شود یا حداقل باعث تأخیر و هزینه های اضافی گردد. بنابراین قبل از تأیید هرگونه انتقال لازم است فاکتورهای زیر را به دقت بررسی کنید و شبکه مقصد را با شبکه انتخابی خود تطابق دهید. این فاکتورها به شما کمک می کنند تا تصمیم آگاهانه تری بگیرید و تجربه بهتری در استفاده از ارزهای دیجیتال داشته باشید.

هزینه

یکی از مهم ترین فاکتورها در انتخاب شبکه انتقال **هزینه** یا کارمزد تراکنش است. کارمزدها بسته به شبکه میزان شلوغی آن در لحظه انجام تراکنش و گاهی حجم تراکنش می تواند بسیار متفاوت باشد. برای مثال انتقال مقدار کمی تتر بر روی شبکه اتریوم (ERC-20) ممکن است چندین دلار هزینه داشته باشد در حالی که همان انتقال بر روی شبکه ترون (TRC-20) یا بایننس اسمارت چین (BEP-20) ممکن است کمتر از یک دلار یا حتی چند سنت هزینه داشته باشد.

برای تراکنش های خرد انتخاب شبکه ای با کارمزد پایین اهمیت دوچندانی پیدا می کند زیرا کارمزد بالا می تواند بخش قابل توجهی از مبلغ ارسالی را به خود اختصاص دهد. در مقابل برای تراکنش های بسیار بزرگ که امنیت اولویت اصلی است ممکن است کارمزد بالاتر در شبکه هایی مانند بیت کوین یا اتریوم قابل قبول باشد.

همیشه قبل از انجام تراکنش کارمزدهای تخمینی هر شبکه را در کیف پول یا صرافی خود بررسی کنید. برخی شبکه ها مانند ترون حتی به ازای استیک کردن مقداری از ارز بومی خود (TRX) امکان انجام تعداد محدودی تراکنش رایگان را در روز فراهم می کنند که می تواند در کاهش هزینه ها بسیار مؤثر باشد.

سرعت

سرعت تأیید تراکنش فاکتور مهم دیگری است که باید در نظر گرفته شود. سرعت به مدت زمانی اشاره دارد که طول می کشد تا تراکنش شما توسط شبکه تأیید و غیرقابل برگشت شود. این زمان بسته به الگوریتم اجماع شبکه و میزان شلوغی آن متغیر است.

شبکه هایی مانند سولانا یا فانتوم تراکنش ها را در عرض چند ثانیه تأیید می کنند در حالی که تأیید یک تراکنش بیت کوین ممکن است چندین دقیقه طول بکشد و برای اطمینان کامل به تعداد بیشتری تأیید بلوک نیاز باشد. سرعت بالا برای کاربردهایی مانند پرداخت در فروشگاه ها تریدینگ سریع در صرافی های غیرمتمرکز (DEX) یا هر موقعیتی که نیاز به تأیید فوری تراکنش وجود دارد حیاتی است.

اگر زمان برای شما اهمیت زیادی ندارد و امنیت در اولویت است شبکه هایی با سرعت پایین تر اما امنیت اثبات شده مانند بیت کوین ممکن است انتخاب مناسبی باشند. اما اگر به دنبال انتقال سریع و کارآمد هستید باید شبکه هایی با توان عملیاتی بالا و زمان تأیید کوتاه را انتخاب کنید.

کاربردها

کاربردهایی که قصد دارید از ارز دیجیتال خود استفاده کنید نقش مهمی در انتخاب شبکه انتقال دارند. اگر می خواهید از دارایی خود در یک برنامه غیرمتمرکز (dApp) یا پروتکل مالی غیرمتمرکز (DeFi) استفاده کنید باید شبکه ای را انتخاب کنید که آن dApp یا پروتکل بر روی آن فعال است.

بسیاری از dApps و پروتکل های دیفای بر روی شبکه هایی مانند اتریوم بایننس اسمارت چین پالیگان سولانا یا فانتوم ساخته شده اند. اگر قصد دارید توکن خود را در یک استخر نقدینگی در یک صرافی غیرمتمرکز (DEX) قفل کنید یا در یک پروتکل وام دهی شرکت کنید باید مطمئن شوید که دارایی شما بر روی شبکه سازگار با آن پروتکل قرار دارد.

انتخاب شبکه مناسب برای کاربرد مورد نظر نه تنها انتقال دارایی را امکان پذیر می سازد بلکه از پرداخت هزینه های اضافی برای تبدیل یا پل زدن دارایی ها بین شبکه های مختلف جلوگیری می کند. بنابراین همیشه قبل از انتقال مقصد نهایی دارایی و شبکه ای که از آن پشتیبانی می کند را در نظر بگیرید.

پشتیبانی در کیف پول و صرافی

یکی از حیاتی ترین فاکتورها **پشتیبانی شبکه** مورد نظر توسط کیف پول یا صرافی مبدأ و مقصد است. برای اینکه انتقال شما با موفقیت انجام شود هم پلتفرمی که از آن ارسال می کنید و هم پلتفرمی که به آن ارسال می کنید باید از همان شبکه خاص برای آن دارایی دیجیتال پشتیبانی کنند.

برای مثال اگر قصد دارید تتر را از صرافی A به صرافی B منتقل کنید و صرافی A امکان ارسال تتر بر روی شبکه های ERC-20 TRC-20 و BEP-20 را فراهم کرده است باید مطمئن شوید که صرافی B نیز از همان شبکه انتخابی شما برای دریافت تتر پشتیبانی می کند. ارسال تتر ERC-20 به آدرس دریافت TRC-20 منجر به از دست رفتن دارایی شما خواهد شد.

یکی از رایج ترین و پرهزینه ترین اشتباهات در دنیای ارزهای دیجیتال ارسال دارایی بر روی یک شبکه انتقال اشتباه است. این اشتباه معمولاً منجر به از دست رفتن دائمی وجوه می شود و امکان بازیابی آن در بیشتر موارد وجود ندارد.

همیشه آدرس مقصد را به دقت بررسی کنید و مطمئن شوید که با فرمت آدرس شبکه انتخابی شما سازگار است (مثلاً آدرس های ERC-20 و BEP-20 با 0x شروع می شوند TRC-20 با T و BEP-2 با bnb). همچنین در صرافی ها هنگام برداشت یا واریز گزینه شبکه را به دقت انتخاب کنید و از تطابق کامل آن با شبکه مقصد اطمینان حاصل نمایید. این مرحله مهم ترین گام برای جلوگیری از ضررهای جبران ناپذیر است.

اشتباه در انتخاب شبکه انتقال رمز ارز چه عواقبی دارد؟

همانطور که در بخش های قبلی اشاره شد انتخاب شبکه انتقال رمز ارز اشتباه هنگام ارسال دارایی دیجیتال می تواند عواقب بسیار جدی و ناخوشایندی به همراه داشته باشد. رایج ترین و شدیدترین پیامد این اشتباه از دست رفتن دائمی دارایی های ارسالی است.

دلیل این امر این است که هر شبکه بلاک چین یک اکوسیستم مستقل با آدرس ها و پروتکل های خاص خود است. ارسال دارایی که بر روی یک شبکه (مثلاً BEP-20) قرار دارد به آدرسی که متعلق به شبکه دیگری (مثلاً ERC-20) است مانند ارسال یک بسته پستی با آدرس اشتباه و کد پستی نامعتبر است؛ بسته هرگز به مقصد نمی رسد و در فضای دیجیتال گم می شود.

در بیشتر موارد بازیابی دارایی های ارسال شده به شبکه اشتباه غیرممکن است. این وجوه در آدرسی نامعتبر در شبکه مقصد گیر می کنند و به دلیل عدم سازگاری پروتکل ها قابل دسترسی نیستند. حتی در موارد نادری که بازیابی از طریق همکاری با صرافی ها یا ارائه دهندگان کیف پول امکان پذیر باشد فرآیندی بسیار پیچیده زمان بر و پرهزینه خواهد بود و هیچ تضمینی برای موفقیت آن وجود ندارد.

بنابراین دقت حداکثری در انتخاب شبکه انتقال و تطابق آن با شبکه مقصد اولین و مهم ترین گام برای انجام یک تراکنش امن و موفقیت آمیز در دنیای ارزهای دیجیتال است. همیشه قبل از تأیید نهایی شبکه انتخابی آدرس مقصد و مبلغ را چند بار بررسی کنید.

سوالات متداول

شبکه انتقال رمز ارز چیست؟

شبکه انتقال رمز ارز زیرساختی فنی مبتنی بر بلاک چین است که امکان جابجایی امن و تأیید شده دارایی های دیجیتال مانند ارزهای دیجیتال را بین آدرس های مختلف فراهم می کند. این شبکه ها پروتکل های لازم برای انجام تراکنش ها را تعریف می کنند.

کاربرد شبکه انتقال رمز ارز چیست؟

کاربرد اصلی شبکه های انتقال رمز ارز تسهیل جابجایی دارایی های دیجیتال بین کاربران کیف پول ها و صرافی ها است. همچنین این شبکه ها بستر لازم برای تعامل دارایی ها با قراردادهای هوشمند و برنامه های غیرمتمرکز (dApps) را فراهم می کنند.

اشتباه در انتخاب شبکه انتقال رمز ارز چه عواقبی دارد؟

اصلی ترین و شایع ترین پیامد انتخاب شبکه انتقال رمز ارز اشتباه از دست رفتن دائمی دارایی های ارسالی است. به دلیل عدم سازگاری پروتکل ها وجوه به آدرس مقصد نمی رسند و در فضای شبکه اشتباه گیر می کنند که معمولاً قابل بازیابی نیستند.

تفاوت شبکه های انتقال ارز دیجیتال در چیست؟

شبکه های انتقال ارز دیجیتال در فاکتورهایی مانند سرعت تأیید تراکنش ها میزان کارمزد الگوریتم اجماع استاندارد توکن مورد استفاده سطح امنیت میزان تمرکزگرایی و کاربردهایی که پشتیبانی می کنند با یکدیگر تفاوت دارند.

هش تراکنش یا TXID چیست؟

هش تراکنش (Transaction Hash) یا TXID یک رشته کاراکتر منحصر به فرد است که به هر تراکنش در بلاک چین اختصاص داده می شود. این شناسه مانند یک کد رهگیری عمل می کند و می توان از آن برای پیگیری وضعیت تراکنش و مشاهده جزئیات آن در کاوشگرهای بلاک چین استفاده کرد.