شکست دولت رییسی در بخش مسکن ؛ وعده های او نه اجرا شده نه قابل اجراست

روزنامه هم میهن نوشت:وضعیت اجاره بهای مسکن نیز مشابه آن است. هرچند بانک مرکزی از فصل چهارم 1401 آمارهای این بخش را منتشر نکرده اما تورم 7/46درصدی قیمت اجاره در سال 1400 و تورم 3/49درصدی قیمت اجاره در 12 ماه منتهی به آذر 1401 نشان می دهد که قیمت ها در بخش اجاره مسکن از میانگین افزایش کل قیمت ها بالاتر بوده است.

همچنین افزایش قیمت اجاره برخلاف انتظار در شهرهای متوسط و کوچک بیشتر بوده است؛ به طوری که آخرین تورم اعلامی اجاره در شهرهای متوسط 4/52درصد و در شهرهای کوچک 6/55درصد بوده است. یعنی با وجود آنکه در شهرهای کمتربرخوردار درآمد افراد به مانند شهرهای بزرگ قابل حصول و افزایش نیست اما خانوارها باید رشد قیمت های بیشتری را در بخش مسکن نسبت به شهرهای بزرگ تحمل کنند.

کاهش صدور پروانه های ساختمانی

دولت وعده داد سالی یک میلیون مسکن بسازد. دو سال اول که گذشت و توفیقی حاصل نشد، گفتند ما نگفتیم سالی یک میلیون مسکن. گفتیم طی چهار سال، چهار میلیون مسکن. طبق این وعده، دولت ظرف یک ونیم سال باقی مانده از عمر خود باید چهار میلیون مسکن تحویل دهد اما هنوز درگیر جور کردن زمین های طرح نهضت ملی و وام های آن است.

مسیولان وقتی پشت میز کنفرانس می نشینند با خوش بینی آمارهایی از اقدامات انجام شده می گویند که خیال ساخت چهار میلیون مسکن را واقعی نشان می دهد. ولی آمارهای اعلامی پروانه های ساختمانی چیز دیگری می گوید. براساس اعلام بانک مرکزی تعداد پروانه های ساختمانی صادرشده در مناطق شهری در سال 1400 و 1401 به ترتیب 8/25 و 7/7 درصد کاهش یافته است. این افت در سال جاری هم ادامه پیدا کرده و در آخرین آمار اعلامی که مربوط به سه ماهه دوم سال 1402 است، افت 8/7درصدی داشته است.

برآورد سطح زیربنای طبقات ساختمانی براساس پروانه های صادرشده هم وضعیت مشابهی دارد. در سال 1400 این شاخص 7/17 درصد کاهش پیدا کرده، در سال 1401 حدود 2 درصد افت اتفاق افتاده و در سه ماهه دوم سال 1402، 4/1درصد کاهش داشته است.

رشد بالای 50 درصد بهای خدمات ساختمانی

در دوسال ونیم گذشته بهای خدمات ساختمانی و مصالح ساختمانی هر دو افزایشی بوده و این رشد در بخش خدمات بیشتر به چشم می خورد.

تورم خدمات ساختمانی در سال 1400 بیش از 64 درصد در سال 1401 بیش از 51 درصد و در سه ماهه دوم 1402 حدود 52 درصد افزایش داشته است. تورم مصالح ساختمانی نیز در سال 1400 بیش از 56 درصد، در سال 1401 بیش از 28 درصد و در سه ماهه دوم امسال بیش از 36 درصد بوده است.

این رشد قیمت ها در شرایطی است که تا تابستان امسال در بازار ارز و دارایی ها ثبات نسبی وجود داشت و از طرف دیگر رکود عمیق در بازار مسکن تقاضا را به نسبت عرضه در سطح پایین تری نگاه داشته است. اگر این دو عامل نبود چه بسا هزینه ساخت بیش از ارقامی که اعلام شده، افزایش پیدا می کرد.

کارشناسان مسکن معتقدند افت اندکی که طی چند ماه گذشته در قیمت های مسکن شاهد بودیم به دلیل رکود معاملات است. در دی ماه با شروع دوباره معاملات و جنب وجوش ناشی از ماه های انتهایی سال، بار دیگر قیمت نیز در شیب افزایشی بازار مسکن سال 1402 را در حالی پشت سر گذاشت که رکود معاملات، اصلی ترین مشخصه آن بود. تورم و سیاست های انقباضی دولت، اندک مشتریان باقیمانده در بازار مسکن را به بازارهای دیگر هدایت کرد و حالا با وجود کاهش نسبی قیمت مسکن، همچنان توان اقتصادی برای خرید خانه در جامعه وجود ندارد.

حالا که سال 1402 به ماه ها و روزهای انتهایی خود رسیده برخی کارشناسان معتقدند هیجانات ناشی از نوسان دوباره قیمت دلار و نزدیکی به سال نو ممکن است باعث جنب وجوش کوچکی در بازار شده باشد کمااینکه با نزدیک شدن به ماه های پایانی سال 1402 بازار مسکن مطابق انتظار مقداری رشد کرد و قیمت هر متر خانه در تهران به 80 میلیون و 610 هزار تومان رسید.

کارشناسان سه سناریو برای بازار مسکن در پایان سال محتمل می دانند. 1- جهش و رشد شارپی قیمت به طوری که ماهانه 10 درصد و بیشتر را شاهد باشیم. 2- رشد خفیف ماهانه حدود دو درصد و 3- کاهش خفیف.

با در نظر گرفتن شرایط سیاسی و شاخص اقتصاد کلان از جمله کاهش نرخ رشد نقدینگی و پایه پولی در ماه های اخیر، سناریوی دوم به عنوان حالت میانه محتمل ترین سناریو عنوان می شود.

دولت سیزدهم و عملکرد غیرقابل دفاعش

یک سال ونیم دیگر عمر دولت سیزدهم به پایان می رسد. رییسی با وعده های بی شماری به میدان آمد و نتوانست این وعده ها را محقق کند. ساخت و کنترل قیمت مسکن بعد از تورم جزو مهمترین برنامه های دولت سیزدهم بود.

همان ابتدا که ابراهیم رییسی وعده ساخت چهار میلیون مسکن را داد کارشناسان طی مصاحبه هایی اعلام کردند که این وعده عملیاتی نیست. بانک ها اعلام کردند که توان پرداخت تسهیلات چندصدهزار تومانی را ندارند و وزارتخانه ها زیر بار تخصیص زمین های مازاد خود برای اجرای طرح نرفتند.

امروز همچنان دولت بر اجرای این وعده خود پافشاری می کند. هنوز از تسهیلات تخصیص یافته و زمین های درنظرگرفته شده برای طرح نهضت ملی آمار می دهند. حال آنکه این آمارها با وعده های داده شده فاصله ای اساسی دارد.

23302