ستون مارکوس اورلیوس رم: تاریخ، نقش برجسته، نکات بازدید

ستون مارکوس اورلیوس در قلب شهر رم نمادی ماندگار از قدرت و تاریخ امپراتوری روم است. این بنای یادبود باستانی صرفاً یک ستون سنگی نیست بلکه گنجینه ای از اطلاعات تاریخی و هنری است که نبردهای مهم امپراتور مارکوس اورلیوس و رویدادهای دوران او را به تصویر می کشد. با درک جزئیات این ستون از نحوه برنامه ریزی و ساخت آن گرفته تا حکاکی های پیچیده و اهمیت تاریخی اش می توان به بینش عمیق تری از یکی از مهم ترین دوره های تاریخ روم دست یافت. این محتوا شما را با زوایای مختلف این شاهکار معماری و هنری آشنا می کند.

درباره ستون مارکوس اورلیوس

ستون مارکوس اورلیوس یک ستون پیروزی رومی است که در میدان کولونا (Piazza Colonna) رم قرار دارد. این ستون به افتخار امپراتور مارکوس اورلیوس و برای بزرگداشت پیروزی های او در جنگ های مارکومانی یا دانوبی ساخته شده است. این بنای یادبود که از ستون تراجان الهام گرفته با حکاکی های مارپیچی تزئین شده که رویدادهای لشکرکشی های نظامی امپراتور بین سال های ۱۶۱ تا ۱۸۰ میلادی را روایت می کند. اگرچه منابع اولیه کمی به طور مستقیم به ساخت آن اشاره دارند اما حکاکی هایش منبع مهمی برای درک اقدامات نظامی اوست.

باور بر این است که ساخت ستون پس از مرگ مارکوس اورلیوس در سال ۱۸۰ میلادی آغاز و حدود سال ۱۹۳ میلادی احتمالاً در زمان حکومت سپتیمیوس سوروس یا کومودوس پسر مارکوس اورلیوس تکمیل شده است. این ستون احتمالاً دو هدف داشته است: جشن گرفتن دستاوردهای نظامی امپراتور و شاید نیز به عنوان یک یادبود تدفینی (سنوتاف) برای او عمل کردن.

Planning

اطلاعات دقیقی درباره فرآیند برنامه ریزی ستون مارکوس اورلیوس در دست نیست زیرا کتیبه اصلی تقدیمی از بین رفته است. با این حال انتظار می رود که برنامه ریزی این پروژه بزرگ مانند سایر بناهای یادبود رومی شامل چندین مرحله بوده باشد. یک فرمان رسمی احتمالاً جزئیات مربوط به ساخت مواد مورد نیاز ارتفاع و جدول زمانی پروژه را مشخص کرده است.

برخلاف ستون تراجان که ظاهراً برنامه ریزی کمتری داشته به نظر می رسد برای ستون مارکوس اورلیوس برنامه ریزی بیشتری صورت گرفته است. این امر با توجه به اینکه بسیاری از عناصر طراحی مانند پلکان داخلی و سبک معماری از ستون تراجان الگوبرداری شده اند منطقی به نظر می رسد. پس از صدور فرمان احتمالاً پیشنهادات و طرح های مختلفی برای ساخت و همچنین طرح هنری حکاکی ها پذیرفته شده و سپس فرآیند ساخت آغاز شده است.

Construction

ستون مارکوس اورلیوس از سنگ مرمر کارارا ساخته شده است. این ستون از ۲۷ یا ۲۸ بلوک مرمر به قطر تقریبی ۳.۷ متر تشکیل شده است. بلوک ها در همان محل استخراج سنگ برای ایجاد یک پلکان مارپیچی با حدود ۱۹۰ تا ۲۰۰ پله که تا بالای ستون امتداد دارد توخالی شده اند. این پلکان داخلی از طریق شکاف های باریک در سطح حکاکی ها نور دریافت می کند.

باور بر این است که ساخت ستون پس از سال ۱۸۰ میلادی آغاز شده و حدود سال ۱۹۳ میلادی به پایان رسیده است. آدراستوس یک کارگزار یا سرپرست مسئول نگهداری ستون بوده است. درخواست او برای ساخت خانه ای دائمی در نزدیکی ستون در سال ۱۹۳ میلادی و استفاده از مصالح بازیافتی از ساخت و ساز نشان دهنده پایان پروژه در این زمان و نقش او در نظارت یا نگهداری از بنا بوده است.

Design

ستون مارکوس اورلیوس در سبک دوریک طراحی شده و با یک نقش برجسته مارپیچی تزئین شده است. این نقش برجسته داستانی از جنگ های دانوبی یا مارکومانی مارکوس اورلیوس را که از سال ۱۶۶ تا زمان مرگش ادامه داشت روایت می کند. این روایت با عبور ارتش از رود دانوب آغاز می شود. یک پیکره پیروزی روایت دو لشکرکشی اصلی را از هم جدا می کند.

سبک هنری ستون مارکوس اورلیوس با ستون تراجان متفاوت است و پیش درآمدی بر سبک دراماتیک قرن سوم میلادی محسوب می شود. سرهای پیکره ها به طور نامتناسبی بزرگ تر هستند تا حالات چهره بهتر دیده شوند. حکاکی ها نسبت به ستون تراجان کمتر ظریف اما با حفاری های عمیق تر در سنگ انجام شده اند تا در تضاد نور و سایه برجسته تر به نظر برسند. این سبک بر احساسات ناامیدی و رنج «بربرها» در جنگ تأکید دارد در حالی که امپراتور به عنوان قهرمان و مسلط بر محیط خود به تصویر کشیده شده است.

Dimensions

ارتفاع کلی ستون مارکوس اورلیوس شامل پایه و ستون اصلی حدود ۳۹.۷ متر (۱۳۰ فوت) بالاتر از سطح زمین امروزی است. ارتفاع پایه ستون تقریباً ۱۰.۱ متر (۳۳ فوت) و ارتفاع ستون اصلی (شفت و سرستون) حدود ۲۹.۶ متر (۹۷ فوت) است. در زمان ساخت این ستون بر روی یک سکوی ۳ متری قرار داشت که ارتفاع کلی آن را بیشتر می کرد.

حدود ۳ متر از پایه ستون از زمان بازسازی سال ۱۵۸۹ در زیر سطح زمین قرار گرفته است. قطر شفت ستون حدود ۳.۷ متر (۱۲ فوت) است. نقش برجسته مارپیچی که ستون را تزئین کرده حدود ۱۱۲ متر (۳۶۷ فوت) طول دارد و ۲۱ بار به دور ستون می پیچد. هر یک از نوارهای نقش برجسته حدود ۱۳۰ سانتی متر ارتفاع دارند.

Relief

نقش برجسته مارپیچی روی ستون مارکوس اورلیوس رویدادهای جنگ های دانوبی امپراتور را به صورت تصویری بازگو می کند. این حکاکی ها که ۲۱ بار به دور شفت ستون می پیچند صحنه هایی از لشکرکشی های او علیه قبایل ژرمن و سارمات را به نمایش می گذارند. روایت از عبور ارتش روم از رود دانوب آغاز می شود و شامل نبردهای اصلی محاصره ها و تسلیم شدن قبایل است.

یک پیکره بزرگ از الهه پیروزی دو بخش اصلی روایت یعنی لشکرکشی علیه مارکومانی ها و کوآدی ها در سال های ۱۷۲-۱۷۳ و لشکرکشی علیه سارمات ها در سال های ۱۷۴-۱۷۵ را از هم جدا می کند. سبک حکاکی ها بر بیان احساسات و درام تأکید دارد؛ چهره ها بزرگ تر و جزئیات با حفاری عمیق تر نشان داده شده اند تا از دور قابل مشاهده باشند. صحنه هایی مانند شورای جنگ ژرمن ها و معجزه باران نیز در این نقش برجسته به تصویر کشیده شده اند.

Context

ستون مارکوس اورلیوس در میدان کولونا در بخش شمالی منطقه کامپوس مارتیوس (Campus Martius) رم باستان قرار داشت. این منطقه مکانی مهم برای بناهای یادبود پیروزی بود. موقعیت ستون در مرکز میدان و در نزدیکی جاده باستانی ویا فلامینیا (Via Flaminia) که به سمت شمال رم می رفت و توسط سربازان رومی برای اعزام به جبهه استفاده می شد اهمیت نمادین داشت.

این مکان به مردم و سربازان اجازه می داد تا از عظمت ستون الهام بگیرند. مارکوس اورلیوس به عنوان آخرین امپراتور از پنج امپراتور خوب شناخته می شود و دوران او (۱۶۱-۱۸۰ میلادی) اوج نفوذ و گسترش امپراتوری روم بود. ستون به عنوان یادبودی از رهبری او و دستاوردهای نظامی اش در این دوره مهم ساخته شد.

جنگ با قبایل ژرمن (۱۶۶–۱۸۰)

نقش برجسته ستون مارکوس اورلیوس به طور عمده بر جنگ های امپراتور علیه قبایل ژرمن و سارمات در امتداد رود دانوب تمرکز دارد که بخش مهمی از دوران حکومت او بین سال های ۱۶۶ تا ۱۸۰ میلادی را تشکیل می دهد. این جنگ ها که به جنگ های مارکومانی نیز معروف هستند شامل لشکرکشی های بزرگ در سال های ۱۷۲-۱۷۳ علیه مارکومانی ها و کوآدی ها و در سال های ۱۷۴-۱۷۵ علیه سارمات ها بود. ستون این درگیری ها عبور نیروها از رودخانه نبردها و تسلیم شدن دشمنان را با جزئیات به تصویر می کشد و منبع بصری مهمی برای درک این مبارزات نظامی ارائه می دهد.

جنگ با اشکانیان (۱۶۱–۱۶۶)

اگرچه نقش برجسته ستون مارکوس اورلیوس عمدتاً بر جنگ های بعدی او علیه قبایل ژرمن و سارمات (۱۶۶-۱۸۰ میلادی) تمرکز دارد اما مارکوس اورلیوس در اوایل سلطنت خود نیز درگیر جنگ های مهمی بود. یکی از این درگیری ها جنگ با امپراتوری اشکانیان در شرق بود که از سال ۱۶۱ تا ۱۶۶ میلادی به طول انجامید. این جنگ با پیروزی های اولیه اشکانیان آغاز شد اما در نهایت با موفقیت رومی ها تحت فرماندهی لوسیوس وروس همکار مارکوس اورلیوس به پایان رسید. اگرچه جزئیات این جنگ به طور مستقیم بر روی ستون به تصویر کشیده نشده اما این درگیری نشان دهنده چالش های نظامی گسترده ای بود که مارکوس اورلیوس در طول حکمرانی خود با آن روبرو بود و زمینه را برای مبارزات بعدی در مرزهای دانوب فراهم کرد.

Historical Significance

ستون مارکوس اورلیوس اهمیت تاریخی قابل توجهی دارد. این بنا نه تنها یک یادبود پیروزی امپراتوری است بلکه یک منبع بصری ارزشمند برای مطالعه تاریخ نظامی و اجتماعی روم در اواخر قرن دوم میلادی محسوب می شود. حکاکی های روی ستون جزئیاتی از تجهیزات نظامی تاکتیک ها و زندگی روزمره سربازان رومی و همچنین تصاویری از قبایل ژرمن و سارمات و واکنش های آن ها به جنگ را ارائه می دهند.

این ستون به ویژه برای مورخان آلمانی در مطالعه قبایل اولیه ژرمن مورد توجه قرار گرفته است. عکس های گرفته شده از حکاکی ها در اواخر قرن نوزدهم که توسط قیصر ویلهلم دوم آلمان تأمین مالی شد همچنان بهترین مستندسازی از این آثار هنری محسوب می شوند. ستون همچنین نشان دهنده تحولات در سبک هنری رومی است و بازسازی آن در قرن شانزدهم تغییرات مذهبی و سیاسی رم تحت نفوذ کلیسای کاتولیک را بازتاب می دهد.

Symbolism

نمادگرایی در ستون مارکوس اورلیوس چندوجهی است. در درجه اول این ستون نمادی قدرتمند از قدرت نظامی و اقتدار امپراتوری روم است. اندازه بزرگ و نقش برجسته پیچیده آن که پیروزی های امپراتور را به تصویر می کشد برای القای حس عظمت و تسلط روم بر دشمنان «بربر» طراحی شده بود. موقعیت آن در مرکز شهر و در مسیر حرکت سربازان به سمت شمال این نمادگرایی را تقویت می کرد.

علاوه بر این ستون حاوی لایه هایی از نمادگرایی مذهبی و سیاسی است. صحنه هایی مانند معجزه باران نشان دهنده حمایت الهی از امپراتور و ارتش روم است. بعدها در بازسازی قرن شانزدهم نمادگرایی ستون تغییر کرد و با افزودن مجسمه سنت پل و کتیبه های جدید به نمادی از قدرت مسیحیت و پیروزی آن بر «بربریت» تبدیل شد که نشان دهنده تغییر دین رسمی و نفوذ کلیسا در رم بود.

Connection to Religion

ارتباط ستون مارکوس اورلیوس با مذهب از طریق دو جنبه اصلی قابل مشاهده است. اول برخی از صحنه های حکاکی شده روی ستون مانند صحنه معجزه باران شامل عناصری از مداخله الهی هستند که نشان دهنده ارتباط امپراتور و پیروزی هایش با نیروهای ماورایی است. این امر با سنت رومی از ارتباط امپراتوران با خدایان و دریافت حمایت الهی سازگار است.

دوم و مهم تر بازسازی ستون در سال ۱۵۸۸ میلادی تحت نظر پاپ سیکستوس پنجم نمادگرایی مذهبی آن را به طور چشمگیری تغییر داد. جایگزینی مجسمه امپراتور با مجسمه سنت پل و افزودن کتیبه هایی که ستون را به سنت پل و پیروزی مسیحیت بر بربریت تقدیم می کرد ستون را به یک نماد مسیحی در قلب رم تبدیل کرد. این بازسازی قدرت رو به رشد کلیسای کاتولیک را در پایان قرون وسطی و اوایل دوره رنسانس نشان می دهد.

Miracle Rain

صحنه «معجزه باران» یکی از برجسته ترین و مورد بحث ترین حکاکی ها روی ستون مارکوس اورلیوس است. این صحنه روایتی را به تصویر می کشد که توسط تاریخ نگار رومی دیو کاسیوس ثبت شده است. طبق این روایت در طول یکی از لشکرکشی ها علیه کوآدی ها ارتش روم در شرایط سخت کمبود آب و گرمای شدید گرفتار شد و توسط دشمن محاصره گشت.

ناگهان طوفان سهمگینی با باران فراوان آغاز شد که عطش سربازان رومی را برطرف کرد و به آن ها اجازه داد تا نبرد را ادامه دهند. همزمان رعد و برق به صفوف دشمن اصابت کرد و آن ها را دچار آشفتگی ساخت. رومی ها این واقعه را به عنوان یک مداخله الهی پاسخی به دعای امپراتور یا جادوگری مصری تعبیر کردند. این صحنه بر ستون نماد حمایت الهی از مارکوس اورلیوس و ارتش اوست.

Later history

در طول قرون متمادی ستون مارکوس اورلیوس مانند بسیاری از بناهای باستانی رم دستخوش تغییرات و آسیب هایی شده است. این بنا تحت تأثیر عوامل طبیعی مانند فرسایش رعد و برق و زلزله قرار گرفته است. علاوه بر این در دوران قرون وسطی میخ ها و اتصالات فلزی که احتمالاً برای اتصال قطعات یا داربست استفاده می شدند برداشته شدند که به ساختار آن آسیب رساند.

در قرون وسطی بالا رفتن از ستون به قدری محبوب بود که حق دریافت ورودی سالانه به مزایده گذاشته می شد. با گذشت زمان سطح زمین اطراف ستون بالا آمد و بخش قابل توجهی از پایه آن زیر خاک مدفون شد. مجسمه برنزی امپراتور در بالای ستون نیز در مقطعی ناپدید شد.

Restoration

مهم ترین بازسازی ستون مارکوس اورلیوس در سال ۱۵۸۹ میلادی به دستور پاپ سیکستوس پنجم و توسط معمار دومنیکو فونتانا (Domenico Fontana) انجام شد. در آن زمان بخش زیادی از پایه ستون (حدود ۶ متر) زیر زمین قرار داشت و بنا دچار ترک خوردگی و آسیب هایی در سرستون بود. فونتانا پایه ستون را تا سطح زمین آن زمان (حدود ۳ متر پایین تر از سطح امروز) حفاری کرد ترک ها را ترمیم نمود و ورودی پلکان داخلی را دوباره بازگشایی کرد.

در این بازسازی مجسمه برنزی جدیدی از سنت پل با الگوبرداری از مجسمه سنت پیتر بر ستون تراجان در بالای ستون نصب شد. همچنین نقش برجسته های اصلی روی پایه ستون که شامل پیکره های پیروزی و بربرهای تسلیم شده بود تراشیده شدند و پایه با سنگ مرمر جدیدی پوشانده شد که کتیبه های جدیدی بر روی آن حک شد.

Religious Reconstruction in 1588

بازسازی ستون مارکوس اورلیوس در سال ۱۵۸۸ میلادی تحت نظارت پاپ سیکستوس پنجم نه تنها یک عملیات مرمتی فیزیکی بود بلکه شامل یک «بازسازی مذهبی» و تغییر در نمادگرایی بنا نیز می شد. هدف اصلی پاپ مسیحی کردن بناهای یادبود باستانی رم و استفاده از آن ها برای نمایش اقتدار کلیسای کاتولیک بود. این بازسازی شامل جایگزینی مجسمه اصلی امپراتور مارکوس اورلیوس در بالای ستون با مجسمه سنت پل بود.

علاوه بر این پایه ستون با کتیبه های جدیدی پوشانده شد که ستون را به سنت پل و پیروزی مسیحیت بر «بربریت» تقدیم می کردند. یکی از این کتیبه ها به اشتباه ستون را به آنتونینوس پیوس پیشوای مارکوس اورلیوس نسبت می داد. این تغییرات نمادین ستون را از یادبودی صرفاً امپراتوری به نمادی از قدرت و نفوذ مسیحیت در رم تبدیل کرد و پیام جدیدی را به بازدیدکنندگان منتقل می نمود.

Location

ستون مارکوس اورلیوس در مکان اصلی خود در میدان کولونا (Piazza Colonna) شهر رم ایتالیا قرار دارد. این میدان در قلب بخش شمالی کامپوس مارتیوس باستان واقع شده است. موقعیت ستون در مرکز شهر و در امتداد مسیر باستانی ویا فلامینیا که یکی از جاده های اصلی خروجی از رم به سمت شمال بود اهمیت راهبردی و نمادین داشت.

این مکان به گونه ای انتخاب شده بود که ستون به راحتی برای عموم مردم و سربازان رومی که در این مسیر تردد می کردند قابل مشاهده باشد. ستون در منطقه ای قرار گرفته که در زمان باستان نیز میزبان بناهای یادبود امپراتوری دیگری بوده است و به عنوان یک نقطه عطف اصلی در نقشه شهر رم شناخته می شود.

Viewing the Column

امروزه ستون مارکوس اورلیوس به عنوان نقطه کانونی میدان کولونا در رم عمل می کند و به راحتی قابل مشاهده است. بازدیدکنندگان می توانند از میدان اطراف ستون را تماشا کرده و جزئیات حکاکی های روی پایه و بخش های پایینی شفت را مشاهده کنند. متأسفانه برخلاف دوران قرون وسطی که بالا رفتن از ستون امکان پذیر بود در حال حاضر دسترسی به پلکان داخلی و بالای ستون برای عموم بسته است.

با این حال عظمت و جزئیات هنری ستون از سطح زمین نیز به خوبی قابل درک است و این بنا همچنان یکی از مهم ترین و شناخته شده ترین دیدنی های رم محسوب می شود. موقعیت مرکزی آن در شهر آن را به مقصدی آسان برای گردشگران تبدیل کرده است.

در فرهنگ عامه

ستون مارکوس اورلیوس به عنوان یکی از نمادهای برجسته شهر رم و یادگاری از دوران طلایی امپراتوری حضوری ماندگار در فرهنگ عامه دارد. این ستون در طول تاریخ در نقاشی ها حکاکی ها و آثار هنری مختلف به تصویر کشیده شده است که نشان دهنده جایگاه آن به عنوان یک بنای یادبود مهم است. در دوران مدرن ستون به عنوان یک نقطه عطف شناخته شده در فیلم ها مستندها و ادبیاتی که به رم یا تاریخ روم می پردازند ظاهر می شود.

اگرچه ممکن است به اندازه کولوسئوم یا پانتئون شهرت جهانی نداشته باشد اما برای علاقه مندان به تاریخ و هنر روم ستون مارکوس اورلیوس یک جاذبه کلیدی و نمادی قدرتمند از دستاوردهای نظامی و هنری این تمدن باستانی به شمار می رود و در عکس ها و تصاویر مرتبط با رم و تاریخ آن حضور پررنگی دارد.

ستون مارکوس اورلیوس چیست؟

ستون مارکوس اورلیوس یک ستون پیروزی رومی باستانی است که به افتخار امپراتور مارکوس اورلیوس و برای بزرگداشت پیروزی های نظامی او ساخته شده و با حکاکی های مارپیچی تزئین شده است.

ستون مارکوس اورلیوس کجاست؟

این ستون در میدان کولونا (Piazza Colonna) در مرکز شهر رم ایتالیا واقع شده است و یکی از نقاط دیدنی اصلی شهر محسوب می شود.

حکاکی های روی ستون مارکوس اورلیوس چه چیزی را نشان می دهند؟

حکاکی های مارپیچی روی ستون صحنه هایی از جنگ های مارکومانی یا دانوبی امپراتور مارکوس اورلیوس علیه قبایل ژرمن و سارمات را بین سال های ۱۶۶ تا ۱۸۰ میلادی به تصویر می کشند.

اهمیت تاریخی ستون مارکوس اورلیوس چیست؟

اهمیت تاریخی آن در ارائه منبع بصری دست اول از جنگ های رومی سبک زندگی قبایل دشمن تحولات هنر رومی و همچنین بازتاب تغییرات مذهبی و سیاسی رم در طول تاریخ است.

ستون مارکوس اورلیوس چگونه ساخته شد؟

این ستون از بلوک های بزرگ سنگ مرمر کارارا ساخته شده که روی هم قرار گرفته و برای ایجاد پلکان داخلی توخالی شده اند. ساخت آن پس از سال ۱۸۰ میلادی آغاز و حدود سال ۱۹۳ میلادی تکمیل شد.

ماجرای باران معجزه آسا روی ستون چیست؟

صحنه باران معجزه آسا واقعه ای را نشان می دهد که در آن طوفانی ناگهانی سربازان رومی تشنه را نجات داد و همزمان دشمنان را دچار مشکل کرد و به عنوان مداخله الهی تعبیر شد.

چگونه می توان از ستون مارکوس اورلیوس بازدید کرد؟

می توانید از میدان کولونا در رم از ستون بازدید و آن را از بیرون تماشا کنید. دسترسی به پلکان داخلی و بالای ستون برای عموم امکان پذیر نیست.